سقف شیروانی گیلان

سقف شیبدار از جمله سقف هایی محسوب می شود که می‌تواند برای شرایط آب‌ و هوایی بارانی و سرد بسیار مناسب باشد. در مناطق گوناگونی از کشور ما به دلیل ویژگی ‌های اقلیمی، از این نوع سقف بهره گرفته می‌شود به خصوص برای آی و هوا های بارانی و شرجی که در شمال کشور مشاهده می شود.
برای ساخت سقف شیروانی نیز درست مانند هر سازه دیگری، اقدامات گوناگونی مورد نیاز است که همگی لازم است برطبق مراحل و اصول انجام شود. ‌
یکی از مهم‌ترین اقدامات برای ساخت سقف شیبدار انجام و نصب زیرساز برای سقف های شیبدار است.
زیرسازی مستحکم و باکیفیت باعث می‌شود تا هم استحکام سقف شیبدار بالا برود و هم در آینده مشکلاتی برای سازه به وجود نیاید و به طور کلی نوعی محافظ برای سقف محسوب می شود که در هر شرایط قادر به محافظت می باشد. به ‌طور کلی سقف شیبدار به دلیل وزن نسبتاً پایینی که دارد، و هم چنین جلوگیری از ورود رطوبت به داخل خانه، عدم نیاز به نگهداری خاص، سازگار بودن با شرایط اقلیمی و سایر موارد دیگر باعث شده تا استفاده ‌های گسترده‌ای از آن ها شود که البته امروزه بسیار مورد استقبال سازندگان نیز قرار گرفته است.
اگر این نوع سقف با یک زیرسازی مناسب و مهندسی شده نصب شود، می‌توان برای مدت نسبتاً طولانی از آن استفاده کرد.
زیرسازی سقف شیروانی اغلب مانند یکدیگر هستند و از لحاظ ظاهری هم ممکن است مشابه باشند ولی روسازی آن ها اغلب برحسب متریال متفاوت است که این متریال بستگی به نوع سازه دارد و سلیقه ی سازنده هم دخیل می باشد. یک سقف شیروانی در دو جهت به سمت پایین شیب دارد، دو مثلث در سمت راست و چپ، با یک خط عمودی به هم متصل می شوند که به طور کلی این مورد شکل ظاهری سازه را مشخص می کند.
با این تفاسیر در ابتدا باید با ایجاد یک خرپا، ساختار سقف را ایجاد کرد که این موارد بر اساس نقشه نتظیم و اجرا می شود و اجرا و نصب خرپا ها هم توسط پروفیل های فلزی با ابعاد مشخص در جای خود جوش داده می شوند که در نهایت سقف ایجاد و نصب می گردد.

سقف شیروانی، یک نوع ساختار سقفی تاریخی و منحصر به فرد است که در مناطقی با اقلیم مرطوب و بارندگی زیاد مانند استان گیلان در شمال ایران به کار می‌رفته است. این نوع سقف به ویژه در مناطقی با طراحی محیطی خاص و نیاز به حفاظت از ساختمان‌ها در برابر باران و ترکیبات آبی، مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
ساختار سقف شیروانی از اجزاء مختلفی تشکیل شده است که به طور کلی شامل تیرها، خمش‌ها، ریزشی‌ها و پوشش‌های مخصوص مقاوم در برابر آب می‌شود. تیرها و خمش‌ها از موادی مانند چوب یا فولاد ساخته می‌شوند و به شکل مخروطی یا خمیده‌ای بر روی ستون‌ها یا دیواره‌های حائلی قرار می‌گیرند. این خمش‌ها تعیین کننده شکل و ساختار نهایی سقف شیروانی هستند.
در این ساختار، تیرها و خمش‌ها به شیوه‌ای مشخص به یکدیگر متصل می‌شوند و فضای بین آن‌ها را پوشش‌های مقاوم در برابر آب و باران پر می‌کنند. این پوشش‌ها اغلب از موادی مانند چوب، سفال یا مواد مصنوعی تهیه می‌شوند که توانایی مقاومت در برابر نفوذ آب و ترکیبات آبی را دارند. علاوه بر این، داخلی ساختار نیز با ایجاد کانال‌ها و مسیرهای خاصی به جهت کنترل و تخلیه آب، از نشت آب جلوگیری می‌کند.
سقف شیروانی به عنوان یک راه حل محلی و سنتی، به تاثیرگذاری قابل توجه در حفاظت از ساختمان‌ها در مناطق با بارش‌های فراوان می‌پردازد.
این ساختار نه‌تنها به عنوان یک سقف عملکرد دارد، بلکه به واسطه طراحی منحصر به فرد و اجزاء تشکیل‌دهنده‌اش، به عنوان یک آثار هنری و معماری نیز شناخته می‌شود.
به عبارت دیگر، سقف شیروانی در کنار عملکرد عملی، جذابیت زیبایی‌شناسانه‌ای را نیز به ساختمان‌های منطقه‌ای می‌بخشد.

مقالات مرتبط

• نصب آردواز و سقف شیب دار در چالوس

• سقف شیروانی در آمل 

• سقف شیروانی در قائم شهر

متریال استفاده شده در سقف شیروانی گیلان

سقف شیروانی، یک نمونه‌ی منحصر به فرد از معماری سنتی و محلی است که به منظور مقابله با بارش‌های فراوان و اقلیم مرطوب در مناطقی از ایران مانند استان گیلان به کار می‌رود.

در ساختار سقف شیروانی، از متریال‌هایی با ویژگی‌های خاص برای مقاومت در برابر باران و ترکیبات آبی استفاده می‌شود. این متریال‌ها عبارت‌اند از:

۱- چوب

چوب به عنوان یکی از اصلی‌ترین متریال‌های ساختاری در سقف شیروانی گیلان به کار می‌رود. از چوب‌های مقاوم و با عمر طولانی مانند چوب‌های سرو و بلوط برای ساخت تیرها و خمش‌ها استفاده می‌شود. این چوب‌ها باعث ایجاد سازه‌های مستحکم و قوی می‌شوند که تحت تاثیر باران و آب نمی‌لرزند.

۲- سفال و تخته‌سفال

سفال یا تخته‌سفال از موادی هستند که به عنوان پوشش‌های مقاوم در برابر آب در ساخت سقف شیروانی به کار می‌روند. این پوشش‌ها با ترکیب قطعات کوچکی از سفال یا تخته‌سفال به یکدیگر، سطحی را ایجاد می‌کنند که نفوذ آب را مهار می‌کند و از ترکیبات آبی جلوگیری می‌کند.

۳- کف‌پوش‌های خاص در داخل سازه

در داخل سازه، از کف‌پوش‌هایی استفاده می‌شود که نه‌تنها زیبایی داخلی ساختمان را افزایش می‌دهند، بلکه از اثرات آب محافظت می‌کنند.
این کف‌پوش‌ها با ترکیب مواد مقاوم در برابر آب و ترکیبات آبی سطحی مقاوم در برابر نفوذ آب ایجاد می‌کنند. استفاده از این متریال‌ها در ساخت سقف شیروانی گیلان، به دلیل ویژگی‌های متمایز آن‌ها، به ایجاد سازه‌هایی با طول عمر بالا و مقاوم در برابر تغییرات هواشناسی و شرایط آبی کمک می‌کند.
در واقع، هدف از استفاده از این متریال‌ها، خارج کردن تاثیرات آب از سازه‌ها و تضمین عمر طولانی آن‌هاست. به طور کلی، سقف شیروانی با استفاده از متریال‌های مقاوم در برابر آب و با رعایت نیازهای اقلیمی، یک نمونه جذاب از هنر معماری و مهندسی در مناطق مرطوب مانند گیلان است.

مسئله زیرسازی در سقف شیروانی

زیرسازی سقف های شیب دار معمولا با استفاده از چوب راد و یا چوب های روسی ایجاد می شود و یا در برخی شرایط از ورق های آردواز هم استفاده می کنند.
نحوه ی استفاده این گونه است که ابتدا چهارتراش هایی به عرض ۶ سانتی متر در ارتفاع حدودا ۸ سانتی متری را در فاصله مناسب در امتداد بزرگترین شیب سازه قرار می دهند و چهارتراش ها با توجه به جزئیات بنا به سقف فلزی، چوبی، طاق ضربی یا بتن و به یکدیگر متصل می شوند که این موارد به طور کلی نحوه ی ساخت را بیان می کند.
امروزه با توجه به پیشرفت روز افزون صنعت پوشش بام و هم چنین تنوع بالا در محصولات پوشش بام، اغلب از پوشش های مدرن و جدید مانند شینگل استفاده می شود. 
چرا که شینگل ها در انواع متنوعی هستند که این انواع شامل لانه زنبوری، شینگل رولی و شینگل طرح آجری است که هر کدام زیر ساز های مخصوص خود را دارند و برای اجرای طرح ها مناسب هستند.
شینگل ها هزینه نصب ارزان تری هم دارند و علاوه بر زیبایی در زیرسازی سقف شیروانی، یکی دیگر از خصوصیات مهم شینگل های سقفی این است که ساخته شده از قیر و سنگریزه های معدنی خود رنگ هستند که هم مقاومت بسیار بالایی دارند و هم قابل رنگ کردن هستند.
و اما مسئله زیرسازی در سقف شیروانی یکی از جنبه‌های مهم و حیاتی در طراحی و ساخت این نوع سازه‌ها است. زیرسازی به معنای ایجاد ساختاری پایدار و مقاوم در زیر ساختار اصلی سقف، به منظور ایجاد پایه‌ای قوی و امن برای سازه است.
در سقف شیروانی نیز، زیرسازی برای مقابله با وزن و بار اجزاء سازه، باران، بار برف، ترکیبات آبی و شرایط هواشناسی به طور ویژه مورد توجه قرار می‌گیرد.

مسائل مرتبط با زیرسازی در سقف شیروانی عبارتند از:

۱- ماده‌ی زیرسازی

ماده‌های زیرسازی باید از جنس‌های مقاوم در برابر تنش‌های مکانیکی و اثرات محیطی باشند. معمولاً از موادی مانند چوب، فولاد یا بتن برای ایجاد ستون‌ها، پایه‌ها و خمش‌های زیرسازی استفاده می‌شود.

۲- طراحی قواعد زیرسازی

طراحی صحیح قواعد زیرسازی بر اساس وزن سازه، اندازه و توزیع بار، انتخاب متریال‌ها و نیازهای اقلیمی بسیار مهم است. قواعد زیرسازی باید به گونه‌ای باشند که سازه تحت تاثیرات باران و تغییرات شرایط جوی مانند تغییر حجم بخاری و مرطوبیت به خوبی عمل کند.

۳- مقاومت در برابر نمای زیرسازی

از آنجا که ساختار سقف شیروانی توسط عناصر زیرسازی به شکل مخروطی یا خمیده پشتیبانی می‌شود، نیاز به مقاومت مناسب در برابر نمای زیرسازی دارد. این نماها باید توانایی تحمل بارهای مکانیکی و آبی را داشته باشند.

۴- پایه‌ها و ستون‌ها

پایه‌ها و ستون‌های زیرسازی باید به گونه‌ای طراحی شوند که وزن سازه را به خوبی تحمل کنند و از نظر مقاومت و پایداری قابل اعتماد باشند.

۵- حفاظت در برابر رطوبت

در ساخت سقف شیروانی، حفاظت از مواد زیرسازی در برابر رطوبت بسیار حائز اهمیت است. چوب و سایر متریال‌های زیرسازی نباید به دلیل تماس با آب خراب شوند یا تحت تاثیر تغییرات رطوبت قرار گیرند.
به طور کلی، زیرسازی در سقف شیروانی باید به گونه‌ای طراحی و اجرا شود که تحت تاثیرات محیطی و باران‌های فراوان مقاومت کند و بتواند سازه را به طور ایمن و پایدار نگه دارد.
این مسئله به عنوان یکی از اصول مهم در طراحی و ساخت سقف شیروانی گیلان تلقی می‌شود.